Komiteen, medlemmene fra Arbeiderpartiet,
Tove Linnea Brandvik, Thor Erik Forsberg, Steinar Gullvåg, Kari Henriksen
og Anette Trettebergstuen, fra Fremskrittspartiet, lederen Robert Eriksson,
Vigdis Giltun og Laila Marie Reiertsen, fra Høyre, Sylvi Graham
og Torbjørn Røe Isaksen, fra Sosialistisk Venstreparti, Karin Andersen,
fra Senterpartiet, Geir Pollestad, og fra Kristelig Folkeparti,
Marion Gunstveit Bojanowski, syner til Prop. 156 L (2009–2010)
endringar i folketrygdlova mv. (enkelte presiseringar i samband
med pensjonsreforma).
Komiteens fleirtal,
alle unntatt medlemmene frå Fremskrittspartiet, syner til at proposisjonen
hovudsakeleg gjeld presiseringar, utfyllingar og opprettingar i
folketrygdlova med endringslovar og APF-tilskotslova. I tillegg
vert det gjort framlegg til ei endring i reglane for pensjon til
ektefelle frå folketrygda som følgje av innføringa av ny APF i privat
sektor. Prop. 156 L (2009–2010) er etter fleirtalets meining
eit uttrykk for kompleksiteten i trygdesystemet.
Fleirtalet har få merknader til
framlegget og vil avgrense seg til nokre kommentarar til einskilde
paragrafar.
Når det gjeld endringane i folketrygdlova
§§ 3-5 og 20-10 har fleirtalet merka seg at grunnpensjonen
(alderspensjon i dag) og garantipensjon (ny alderspensjon) vert
rekna ut med grunnlag av trygdetid på same måte som pensjonstillegget (som
i 2011 kjem i staden for særtillegget i alderspensjonen). Regjeringa
gjer framlegg om at trygdetid til og med det siste likningsåret
som ligg føre, vert lagt til grunn når pensjonen skal reknast ut.
Avhengig av uttakstidspunktet, kunne det føre til at nokon taper
trygdetid, om ikkje trygdetida vert medrekna i ettertid. Fleirtalet finn
difor grunn til å streke under at seinare trygdetid skal reknast
med i alderspensjonen med verknad frå januar året etter at skattelikninga ligg
føre, jf. § 19-13 første ledd i endringslova og § 20-17 første og
tredje ledd i folketrygdlova.
Fleirtalet peiker vidare på at
trygdetida blir tent opp etter butid i Noreg mellom 16 og 66 år. Dei
fleste vil ha full trygdetid (40 år) sjølv om det berre er år til
og med siste avslutta likningsår som vert rekna med når pensjonen
skal utreknast. I visse høve kan periodar etter 66 år òg takast
med. Dei som ikkje har full trygdetid, vil få trygdetida rekna med
i pensjonen når likninga ligg føre.
Fleirtalet har vidare merka seg
at personar som fram til 67 år har motteke uførepensjon, får godskrive
trygdetid og poengår for alderspensjon, sjølv om likninga for det
66. året ikkje er avslutta. Dette sikrar at alderspensjonen blir utrekna
med same opptening som uførepensjonen har vore utrekna med. Fleirtalet er samd
i dette.
Fleirtalet syner til
at grunnbeløpet i folketrygda vert fastsett årleg med verknad frå
1. mai. Difor kan grunnbeløpet variere gjennom kalenderåret. I § 3-13
i folkerygdlova er det streka under at om grunnbeløpet endrar seg
i løpet av året, skal det gjennomsnittlege grunnbeløpet leggjast
til grunn for opptening av pensjonspoeng. I §§ 20-4 til 20-8 vert
det foreslått ei tilsvarande presisering. Fleirtalet sluttar
seg til dette.
I dag kan ein ikkje motta både pensjon
til attlevande ektefelle og AFP. AFP-ordninga i privat sektor er
lagt om til ein rein tilleggspensjon frå 2011. Regjeringa gjer framlegg
om at ny AFP i privat sektor ikkje skal føre til at pensjon til
attlevande ektefelle fell bort. Fleirtalet sluttar
seg til dette.
Fleirtalet er òg samd i at AFP-påslaget
skal inngå i inntektsprøvinga av pensjonen til attlevande ektefelle.
Meininga er sjølvsagt å stimulere til at attlevande i størst mogeleg
grad skal forsørgje seg sjølv ved eiga inntekt.
Fleirtalet har elles ingen merknader
til proposisjonen.
Komiteens medlemmer fra Fremskrittspartiet viser
til at Fremskrittspartiets medlemmer, som de eneste i Stortinget,
har gått imot innføringen av ny alderspensjon i folketrygden. Disse
medlemmer finner det derfor ikke riktig eller naturlig støtte
forslag til endringer som kommer som en følge av pensjonsreformen. Disse
medlemmer vil imidlertid, fra det tidspunkt reformen trer
i kraft og får direkte konsekvenser for landets pensjonister, ta
stilling til eventuelle forslag og endringer som blir fremlagt.
På denne bakgrunn vil disse medlemmer gå imot forslagene
i Prop. 156 L (2009–2010). Disse medlemmer viser
for øvrig til sine merknader i forbindelse med behandlingen av Ot.prp.
nr. 37 (2008–2009), jf. Innst. O. nr. 67 (2008–2009), Prop. 107
L (2009–2010), jf. Innst. 360 L (2009–2010), samt Prop. 17 L (2009–2010),
jf. Innst. 129 L (2009–2010).