Votering i sak nr. 1,
debattert 18. april 2024
Innstilling fra næringskomiteen om Strategi for auka
sjølvforsyning av jordbruksvarer og plan for opptrapping av inntektsmoglegheitene
i jordbruket (Innst. 258 S (2023–2024), jf. Meld. St. 11 (2023–2024))
Debatt i sak nr. 1
Presidenten: Under debatten er det
sett fram 31 forslag. Det er
-
forslaga nr. 1–5, frå Torgeir Knag
Fylkesnes på vegner av Høgre, Sosialistisk Venstreparti, Raudt,
Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne
-
forslag nr. 6, frå Lene Westgaard-Halle på vegner av Høgre,
Framstegspartiet, Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne
-
forslaga nr. 7 og 8, frå Lene Westgaard-Halle på vegner
av Høgre, Framstegspartiet og Venstre
-
forslag nr. 9, frå Torgeir Knag Fylkesnes på vegner av Framstegspartiet,
Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne
-
forslaga nr. 10–12, frå Torgeir Knag Fylkesnes på vegner
av Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Venstre og Miljøpartiet Dei
Grøne
-
forslaga nr. 13 og 14, frå Lene Westgaard-Halle på vegner
av Høgre
-
forslaga nr. 15–25, frå Torgeir Knag Fylkesnes på vegner
av Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne
-
forslaga nr. 26 og 27, frå Bengt Rune Strifeldt på vegner
av Framstegspartiet
-
forslaga nr. 28–30, frå Geir Jørgensen på vegner av Raudt
og Miljøpartiet Dei Grøne
-
forslag nr. 31, frå Willfred Nordlund på vegner av Arbeidarpartiet
og Senterpartiet
Forslag nr. 2 er under debatten gjort om til
oversendingsforslag.
Forslag nr. 2 lyder i endra form:
«Det henstilles til regjeringen å pålegge
en merkeordning for egne merkevarer (EMW) med kjedenavn, produsent
og produktets opprinnelsesland.»
Presidenten føreslår at dette forslaget vert
sendt regjeringa utan realitetsvotering. – Det er vedteke.
Det vert votert over forslag nr. 26, frå Framstegspartiet.
Forslaget lyder:
«Del II av Meld. St.
11 (2023–2024) Plan for opptrapping av inntektsmoglegheitene i jordbruket sendes
tilbake til regjeringen.»
Venstre har varsla støtte til forslaget.
Votering:
Forslaget frå Framstegspartiet vart med 84
mot 17 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.02.40)
Presidenten: Det vert votert forslaga
nr. 28 og 30, frå Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne.
Forslag nr. 28 lyder:
«Stortinget ber regjeringen fjerne merverdiavgift
på norskprodusert frukt og grønt.»
Forslag nr. 30 lyder:
«Stortinget ber regjeringen snarest
legge fram en oversikt over den samlede kostnaden ved å sikre inntektsutjevning
mellom bønder og andre yrkesgrupper under forskjellige forutsetninger,
herunder
-
å ikke legge til grunn en normeringsfaktor
før sammenligning
-
å inkludere investeringer i jord i beregningen av avsetning
til investeringer i avskrivbar kapital, og
-
å legge til grunn at et årsverk i jordbruket utgjør 1 700
timer.»
Kristeleg Folkeparti har varsla støtte til
forslaga.
Votering:
Forslaga frå Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne
vart med 91 mot 9 røyster ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.02.59)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 29, frå Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen utarbeide
en opptrappingsinstruks for å øke norskandelen av innkjøpt mat i
Forsvaret.»
Kristeleg Folkeparti har varsla støtte til
forslaget.
Votering:
Forslaget frå Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne
vart med 91 mot 9 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.03.17)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 27, frå Framstegspartiet. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen gjennomføre
en helhetlig gjennomgang av jordbruksavtalesystemet og legge denne
frem for Stortinget før behandlingen av jordbruksavtalen 2026.»
Votering:
Forslaget frå Framstegspartiet vart med 88
mot 13 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.03.33)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 20 og 21, frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei
Grøne.
Forslag nr. 20 lyder:
«Stortinget ber regjeringen komme tilbake
til Stortinget med en trinnvis plan for å redusere prisnedskrivningsordninga
for korn, samtidig som tilskudd som styrker selvforsyning gjennom drenering,
istandsetting av jord og landbruk over hele landet, styrkes.»
Forslag nr. 21 lyder:
«Stortinget ber regjeringen utrede og
komme tilbake til Stortinget med forslag til endringer i hovedavtalen
for jordbruket for å innføre jordbruksforhandlinger for inneværende
år.»
Votering:
Forslaga frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt
og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 86 mot 15 røyster ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.03.50)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 15–19, 22 og 23, frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet
Dei Grøne.
Forslag nr. 15 lyder:
«Stortinget ber regjeringen foreslå
å senke kvotetaket for kumelk og geitemelk i jordbruksforhandlingene.»
Forslag nr. 16 lyder:
«Stortinget ber regjeringen sikre at
opptrapping av jordbrukets inntektsmuligheter gjennomføres uten
at prisnedskrivning på korn økes, og at det gjennomføres en faglig
utredning om hvilket nivå ordningen bør ligge på for å oppnå målet
om produksjonsbalanse mellom korn- og grasområdene.»
Forslag nr. 17 lyder:
«Stortinget ber regjeringen foreslå
nye produksjonsregulerende virkemidler for egg, svin, sau og storfe
for å unngå overproduksjon, i jordbruksforhandlingene 2024.»
Forslag nr. 18 lyder:
«Stortinget ber regjeringen legge til
en kategori for «norsk standard» i offentlige innkjøp med kriterier
om at leverandør skal kunne dokumentere at produktene er produsert
til en kvalitet, for eksempel tilsvarende Kvalitetssystem i Landbruket
(KSL)-standard, for å gjøre det enklere for innkjøpere å skrive
anbud som kan legge til rette for norskproduserte varer.»
Forslag nr. 19 lyder:
«Stortinget ber regjeringen fjerne all
samordning av avløsertilskuddet med annen inntekt.»
Forslag nr. 22 lyder:
«Stortinget ber regjeringen gjøre følgende endringer
i beregningen av gjennomsnittlig jordbruksinntekt foreslått i Meld.
St.11 (2023–2024):
Det legges ikke til en normeringsfaktor på 20 pst. i beregning
av gjennomsnittlig jordbruksinntekt for nivåsammenlikning.
For beregning av gjennomsnittlig jordbruksinntekt for nivåsammenlikning
skal det legges til grunn at et årsverk i landbruket er på 1 700
timer.
For beregning av gjennomsnittlig jordbruksinntekt for nivåsammenlikning
skal det i totalkalkylen budsjetteres med en gjennomsnittlig avkastning
på all egenkapital investert i jordbruket høyere enn gjeldsrente.»
Forslag nr. 23 lyder:
«Stortinget ber regjeringen inkludere
investeringer i jord i beregningen av avsetning til investeringer
i avskrivbar kapital.»
Votering:
Forslaga frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt
og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 86 mot 15 røyster ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.04.09)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 25, frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei
Grøne. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen legge til
grunn følgende inntektsmål: «Inntektsgapet mellom jordbruket og
andre grupper skal tettes innen 2027. Inntektsgapet skal tettes
i fremtidige jordbruksoppgjør basert på den modell for måling av
inntektsnivå hvor et årsverk er 1 700 timer, normeringsfaktor settes
til 5 pst., og at avsetning til avskrivbar kapital skal regnes med
grunnlag i investert verdi og ikke bokført verdi, og ellers de vilkår
som følger av Meld. St. 11 (2023–2024)».»
Kristeleg Folkeparti har varsla støtte til
forslaget.
Votering:
Forslaget frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt
og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 84 mot 17 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.04.27)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 24, frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei
Grøne. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen legge til
grunn 1 700 timer per årsverk i jordbruket ved inntektssammenligning
med andre yrkesgrupper.»
Kristeleg Folkeparti har varsla støtte til
forslaget.
Votering:
Forslaget frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt
og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 83 mot 18 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.04.45)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 13 og 14, frå Høgre.
Forslag nr. 13 lyder:
«Stortinget ber regjeringen utarbeide
en normeringsfaktor etter modell fra Grytten-utvalget.»
Forslag nr. 14 lyder:
«Stortinget ber regjeringen videreføre
lønn til industriarbeidere som sammenligningsgrunnlag for fremtidige
beregninger av inntektsmuligheter i landbruket.»
Votering:
Forslaga frå Høgre vart med 79 mot 21 røyster
ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.05.00)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 10–12, frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Venstre og Miljøpartiet
Dei Grøne.
Forslag nr. 10 lyder:
«Stortinget ber regjeringen stimulere
til økt bruk av grovfôr og beitebruk, og at dette skal være førende
for staten i jordbruksforhandlingene.»
Forslag nr. 11 lyder:
«Stortinget ber regjeringen foreslå
en jordpakke for å få opp planteproduksjon hvor tilskuddene til
drenering, grøfting og bærekraftig bruk av jord økes.»
Forslag nr. 12 lyder:
«Stortinget ber regjeringen innføre
krav til opprinnelsesmerking i storhusholdning og restauranter (HoReCa).»
Votering:
Forslaga frå Sosialistisk Venstreparti, Raudt,
Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 81 mot 20 røyster ikkje
vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.05.18)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 9, frå Framstegspartiet, Sosialistisk Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet
Dei Grøne. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen om å ikke
legge til grunn en normeringsfaktor ved sammenligning av inntekt
i jordbruket og andre yrkesgrupper.»
Votering:
Forslaget frå Framstegspartiet, Sosialistisk
Venstreparti, Raudt og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 74 mot 27
røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.05.34)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 7 og 8, frå Høgre, Framstegspartiet og Venstre.
Forslag nr. 7 lyder:
«Stortinget ber regjeringen sikre at
Norges offensive handelspolitiske interesser vektlegges like tungt
som jordbruksinteressene i handelspolitikken.»
Forslag nr. 8 lyder:
«Stortinget ber regjeringen komme tilbake
til Stortinget med en konsekvensanalyse av hvordan handelspolitikken
for jordbruksvarer påvirker handelen for andre varer.»
Votering:
Forslaga frå Høgre, Framstegspartiet og Venstre
vart med 63 mot 38 røyster ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.05.50)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 6, frå Høgre, Framstegspartiet, Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne.
Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen endre beregningsmodell
for selvforsyning og matsikkerhet slik at norsk sjømat også medregnes,
herunder også at import av innsatsfaktorer til fôr i krise kan erstattes
av norskproduserte innsatsfaktorer.»
Votering:
Forslaget frå Høgre, Framstegspartiet, Venstre
og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 61 mot 40 røyster ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.06.07)
Presidenten: Det vert votert over forslaga
nr. 3–5, frå Høgre, Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Venstre og
Miljøpartiet Dei Grøne.
Forslag nr. 3 lyder:
«Stortinget ber regjeringen fremme en
plan i løpet av 2024 for å øke norskandelen av frukt og grønt i
offentlige innkjøp, og komme tilbake til Stortinget på egnet måte.»
Forslag nr. 4 lyder:
«Stortinget ber regjeringen utvide opprinnelsesmerking
for å gi forbrukerne mulighet til å ta opplyste valg.»
Forslag nr. 5 lyder:
«Stortinget ber regjeringen foreta en
gjennomgang av ordningen med prisnedskrivning av korn for å vurdere
hvordan ordningen best kan stimulere til mindre bruk av kraftfôr
og mer bruk av norskprodusert grovfôr samt bidra til norsk selvforsyning.»
Kristeleg Folkeparti har varsla støtte til
forslaga.
Votering:
Forslaga frå Høgre, Sosialistisk Venstreparti,
Raudt, Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 58 mot 43 røyster
ikkje vedtekne.
(Voteringsutskrift kl. 14.06.25)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 1, frå Høgre, Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Venstre og Miljøpartiet
Dei Grøne. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen følge opp
sine forpliktelser i henhold til jordbrukets klimaavtale om å bidra
til å endre matforbruket i den norske befolkningen slik at dette
forbruket i størst mulig grad blir i tråd med kostholdsrådene.»
Votering:
Forslaget frå Høgre, Sosialistisk Venstreparti,
Raudt, Venstre og Miljøpartiet Dei Grøne vart med 61 mot 40 røyster
ikkje vedteke.
(Voteringsutskrift kl. 14.06.44)
Komiteen hadde tilrådd Stortinget
å gjera følgjande
vedtak:
I
Stortinget ber regjeringen snarest mulig starte
arbeidet med en offentlig utredning som kan legge grunnlag for en
stortingsmelding om fremtidens matsystemer, der folkehelse, klima,
natur og landbruks- og matpolitikk blir satt i sammenheng.
II
Stortinget ber regjeringen vektlegge Norges
beredskapspotensial i den videre oppfølgingen av Totalberedskapskommisjonens
rapport NOU 2023: 17.
III
Stortinget ber regjeringen sikre at kritiske
samfunnsfunksjoner gis fortrinn ved kriser slik at blant annet handel
og produksjon av matvarer går mest mulig normalt under en krise.
IV
Stortinget ber regjeringen utarbeide konkrete
beredskapsplaner for en krisesituasjon som sikrer alle nordmenn
nok mat.
V
Stortinget ber regjeringen ta initiativ til
å utarbeide en felles nordisk risiko- og sårbarhetsanalyse for forsyningssikkerhet
for mat.
VI
Stortinget ber regjeringen arbeide etter et
mål om at 50 pst. selvforsyning, korrigert for import av fôr, skal
nås innen 2030.
VII
Stortinget ber regjeringen komme tilbake til
Stortinget våren 2025 med en plan for mer plantebasert mat, hvor
målet er at den samlede norske plantebaserte produksjonen skal styrkes
og sammenhengen mellom de ulike leddene i verdikjeden skal økes.
VIII
Stortinget ber regjeringen revidere strategien
for økologisk landbruk i 2024.
IX
Stortinget ber regjeringen utrede og prøve
ut et teigbasert system, eller tilsvarende, som skal bidra til drift
av krevende areal.
X
Stortinget ber regjeringen gå gjennom tilskuddssystemet
for å vurdere om overføringene til jordbruket fører til en styrking
av norsk selvforsyning, og at mer jord i Norge tas i bruk til matproduksjon.
XI
Stortinget ber regjeringen legge til grunn
følgende inntektsmål: Inntektsgapet mellom jordbruket og andre grupper
skal tettes innen 2027.
XII
Stortinget ber regjeringen gjennomføre fremtidige jordbruksoppgjør
basert på den modell for måling av inntektsnivå, med forutsetninger,
avgrensninger og vilkår, som følger av Meld. St. 11 (2023–2024).
XIII
Meld. St. 11 (2023–2024) – Strategi for auka
sjølvforsyning av jordbruksvarer og plan for opptrapping av innteksmoglegheitene
i jordbruket – vedlegges protokollen.
Presidenten: Det vert først votert
over XII.
Arbeidarpartiet, Høgre, Senterpartiet, Framstegspartiet,
Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Miljøpartiet Dei Grøne og Kristeleg
Folkeparti har varsla at dei vil røysta imot.
Voteringstavlene viste
at 93 representantar hadde røysta mot tilrådinga frå komiteen og
8 representantar hadde røysta for.
(Voteringsutskrift kl. 14.07.09)
Presidenten: Fleire har røysta feil.
Me tek voteringa på nytt.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart med 97 mot 4 røyster ikkje
vedteken.
(Voteringsutskrift kl. 14.07.54)
Presidenten: Det vert votert over I,
IV, V og VII.
Framstegspartiet har varsla at dei vil røysta
imot.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart vedteken med 87
mot 13 røyster.
(Voteringsutskrift kl. 14.08.14)
Presidenten: Det vert votert over X.
Høgre og Framstegspartiet har varsla at dei
vil røysta imot.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart vedteken med 66
mot 34 røyster.
(Voteringsutskrift kl. 14.08.32)
Presidenten: Det vert votert over VIII
og IX.
Høgre, Framstegspartiet og Kristeleg Folkeparti
har varsla at dei vil røysta imot.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart vedteken med 65
mot 36 røyster.
(Voteringsutskrift kl. 14.08.51)
Presidenten: Det vert votert over VI.
Høgre, Framstegspartiet og Venstre har varsla
at dei vil røysta imot.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart vedteken med 63
mot 38 røyster.
(Voteringsutskrift kl. 14.09.10)
Presidenten: Det vert votert over XI.
Høgre, Framstegspartiet, Sosialistisk Venstreparti, Venstre,
Miljøpartiet Dei Grøne og Kristeleg Folkeparti har varsla at dei
vil røysta imot.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart med 52 mot 49
røyster ikkje vedteken.
(Voteringsutskrift kl. 14.09.40)
Presidenten: Det vert votert over forslag
nr. 31, frå Arbeidarpartiet og Senterpartiet. Forslaget lyder:
«Stortinget ber regjeringen sørge for
at timetall pr. årsverk i jordbruket trappes ned i like deler til 1750
timer fram til 2027.»
Sosialistisk Venstreparti, Raudt, Miljøpartiet
Dei Grøne og Kristeleg Folkeparti har varsla subsidiær støtte til
forslaget.
Votering:
Forslaget frå Arbeidarpartiet og Senterpartiet
vart vedteke med 63 mot 38 røyster.
(Voteringsutskrift kl. 14.10.15)
Presidenten: Det vert votert over II
og III.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart samrøystes vedteken.
Presidenten: Det vert votert over XIII.
Votering:
Tilrådinga frå komiteen vart samrøystes vedteken.