Presidenten: Presidenten
vil føreslå at taletida vert avgrensa til 3 minutt til kvar partigruppe
og 3 minutt til medlemer av Stortingets presidentskap.
Vidare vil presidenten føreslå at
det ikkje vert gjeve høve til replikkar, og at dei som måtte teikna
seg på talarlista utover den fordelte taletida, får ei taletid på inntil
3 minutt.
– Det er vedteke.
Tredje visepresident Magne Rommetveit (A) [11:15:59 ] : Presidentskapet
legg med dette fram ei samrøystes innstilling om endringar i reglementet
om register for verva og dei økonomiske interessene til representantane.
Endringane er ei oppfølging av tilrådingar
frå Europarådets antikorrupsjonsorgan, Greco. For det fyrste føreslår
presidentskapet at det vert plikt til å oppgje gjeld og garantiansvar
ein har i næringstilhøve over høvesvis 10 og 20 gongar G. Registreringsplikta
gjeld berre gjeld som representanten personleg heftar for. Det ligg
i dette at gjeld i eit aksjeselskap ein har eigarinteresser i, ikkje skal
registrerast. Formålet med registeret er å gje informasjon om økonomiske
tilhøve som har offentleg interesse, slik at ein synleggjer kva
for økonomiske kontaktar representantane har.
Presidentskapet meiner at det kan
vera like viktig å vera open om personlege skulder av noko omfang
i næringsverksemd som om investeringar ein har. Samstundes må reglane
vera praktikable. Eg meiner me her har funne ein rimeleg balanse
mellom desse omsyna med dei nye reglane.
For det andre vert det gjeve ein
regel om at representantar har høve til å leggja inn annan informasjon
om interesser av særleg personleg eller økonomisk art, dersom ein
meiner det har offentleg interesse. Presidentskapet tenkjer her
særleg på informasjon i samband med ei sak Stortinget skal handsama,
der representanten opplever at han har ein interessekonflikt. Det
kan vera tilfelle der representanten har verv eller andre bindingar
i ei sak som i særleg grad har konsekvensar for han, eller til dømes
ein planlagd vegtrasé som går over eigedomen hans og vil få stor
innverknad på verdien av denne. Registeret kan då nyttast til å
informera om dette, slik at ein unngår spekulasjonar i ettertid.
I innstillinga vert det elles gjort
greie for fleire tiltak presidentskapet vil setja i verk som ledd
i oppfølginga av tilrådingane frå Greco, m.a. ved å ta inn ei tilvising
i etisk rettleiar om at relevant informasjon knytt til einskildsaker
Stortinget handsamar, kan leggjast inn i registeret. Med dette oppmodar
eg om at ein følgjer tilrådinga frå presidentskapet.
Torgeir Knag Fylkesnes (SV) [11:18:55 ] : Dette er jo ein diskusjon
som har gått over fleire periodar og år. I førre periode blei det
sett ned ein eigen reglementskomité som bl.a. skulle sjå på registreringa
av økonomiske interesser og andre interesser representantar har.
Eg vil seie at prosessen vi gjennomførte der, var god, og vi kom
fram til eit samrøystes vedtak.
I korte trekk var intensjonen til
reglementskomiteen at økonomiske interesser skal rapporterast –
ikkje kan, men skal. Det var det store prinsipielle skiftet Stortinget
gjorde. For oss i SV har det heile tida vore eit spørsmål om å sikre
at avgjerdene som Stortinget tek, er så opne som mogleg. Stortingsrepresentantar
har sjølvsagt bindingar til samfunnet. Det kan vere økonomiske bindingar,
ulike typar politiske interesser, traséval for ein jernbane eller
ei vegstrekning osv.
Det viktigaste Stortinget gjer for
å unngå at ein får mistankar retta mot seg om at avgjerder er påverka
av interesser som stortingsrepresentantane har, er at ein er open
om dette – eksplisitt open. Det var på mange måtar akkurat det reglementskomiteen
landa på; vi skulle vere eksplisitt opne. Det medførte også at vi
stilte krav om at økonomiske interesser skal rapporterast.
Det er med den bakgrunnen eg les
forslaget frå presidentskapet, og i forslag nr. 3 meiner eg vi skal
endre ordlyden frå «kan» til «skal». Det er ei veldig enkel endring
av ordlyden, og eg meiner ho er i tråd med intensjonen til komiteen
og synet til det breie fleirtalet i Stortinget. Det vil vere ein
fordel for Stortinget å ikkje opne for den typen kan-setningar,
også for representantane sin del, slik at dette er noko ein skal
eller ikkje skal, og at det er ein klar regel.
Vi har to andre forslag, og dei
gjeld garantiar og gjeld. Vi ser ikkje kvifor ein skal heilt opp
i 10 og 20 gongar grunnbeløpet for å rapportere inn. Vi meiner at
ein her kan sjå over grensa til Sverige på kva reglar dei har. Dei
har det som svarer til to gongar grunnbeløpet. 10 gongar grunnbeløpet
er rundt 1 mill. kr, og 20 gongar er 2 mill. kr. Det er betydeleg
med pengar. Vi meiner at vi skal senke nivået betydeleg.
Med det ønskjer eg å fremje SVs
forslag i saka og håper på ei imøtekomande haldning frå resten av
Stortinget.
Presidenten: Representanten
Torgeir Knag Fylkesnes har teke opp dei forslaga han refererte til.
Fleire har ikkje bedt om ordet til
sak nr. 5.