Skriftlig spørsmål fra Frank Edvard Sve (FrP) til samferdselsministeren

Dokument nr. 15:2549 (2023-2024)
Innlevert: 15.08.2024
Sendt: 15.08.2024
Besvart: 21.08.2024 av samferdselsminister Jon-Ivar Nygård

Frank Edvard Sve (FrP)

Spørsmål

Frank Edvard Sve (FrP): Kan samferdselsministeren leggje fram utviklinga for vegvedlikeholdsetterslepet for fylkesvegane for åra 2021, 2022, 2023, og så langt i 2024, og kor mange meter ny fylkesveg, gang og sykkelveg samt meter asfalt som er lagt i dei ulike fylka for kvart av desse åra fordelt pr fylke?

Begrunnelse

Samferdselsministeren skryter i eit lesarinnlegg som er sendt til landets aviser over regjerninga sin påståtte satsing på fylkesvegane.
Fylkesvegane sitt vegvedlikeholdsetterslep har auka kraftig på dagens regjering si vakt, samtidig som fylkeskommunane sin økonomi har blitt kraftig forverra.
Dei samla kostnadane for driftsutgiftene til fylkeskommunane har også auka kraftig med dagens regjering sin politikk, som spesielt slår alvorleg ut i negativ retning innan samferdselområdet i fylka gjeldande vegvedlikehold, kollektiv, ferjedrift samt generell drift.

Jon-Ivar Nygård (A)

Svar

Jon-Ivar Nygård: I Noreg er økonomisk og juridisk rammestyring eit hovudprinsipp for den statlege styringa av kommunesektoren. Fylkeskommunen er eit sjølvstendig forvaltingsnivå. Det er det enkelte fylkesting som fattar vedtak om prioriteringar og bruk av midlar, innanfor rammene gitt av gjeldande lovar og finansiering. Når ei oppgåve ved lov er lagt til kommunen eller fylkeskommunen er ikkje statsråden ansvarleg for korleis kommunen løyser oppgåva i konkrete saker. Fylkeskommunane har, i samsvar med veglova, vegmynde for fylkesvegnettet. Det betyr at Samferdselsdepartementet ikkje kan svare for dei konkrete investeringane og prioriteringane fylkeskommunane har gjort. Stortinget vert informert om utviklinga på fylkesvegnettet gjennom omtale om kommunesektoren i Prop. 1 S. Øvrig statistikk er tilgjengeleg gjennom KOSTRA-rapporteringa på SSB sine nettsider.
I all hovudsak blir fylkesveg finansiert over rammetilskotet til Kommunal- og distriktsdepartementet, som ein del av dei frie inntektene til fylkeskommunane. I 2022 var dei samla frie inntektene for fylkeskommunane på om lag 85,1 mrd. kr, og i same år brukte fylkeskommunane nærare 23 mrd. kr på drift, vedlikehald og investering på fylkesvegnettet. Regjeringa har styrka fylkeskommunen sin samla økonomi ved å auke dei frie inntektene til kommunesektoren.
Som samferdselsminister har eg eit sektoransvar for heile samferdselssektoren. Samferdselsdepartementet skal difor mellom anna følgje med på utviklinga og ved behov føreslå reformer og lovendringar. Det er monalege tilstandsutfordringar på fylkesvegnettet, og kartlegginga av tilstanden på fylkesvegnettet frå 2012 kom til at det estimerte etterslepet var på mellom 45 og 75 mrd. kr (2013-kr). Samferdselsdepartementet ba i 2022 Statens vegvesen i samråd med fylkeskommunane om å koordinere ei oppdatert kartlegging av vedlikehaldsetterslepet på fylkesvegnettet. Ei skjematisk oppdatering av 2012-kartlegginga vart gjennomført i 2023, og etterslepet er no anslått til å vere mellom 95–105 mrd. kr (2024-kr).
I Hurdalsplattformen varsla regjeringa målet om å utarbeide ein heilskapleg og forpliktande plan for å redusere vedlikehaldsetterslepet på fylkesveg i samarbeid med fylkeskommunane.
Dette jobbar vi målretta med. Som eit ledd i oppfølginga av Riksrevisjonens rapport om drift og vedlikehald på riks- og fylkesvegnettet skal Statens vegvesen i samarbeid med fylkeskommunane sjå på moglegheiter for å innhente samla data om fylkesveg på ein standardisert måte. Dette vil sette stat og fylkeskommunar i betre stand til å følgje med på utviklinga. Fylkesveg er prioritert. I ny Nasjonal transportplan ligg det inne totalt 65 mrd. kr til fylkesveg, som vil gi ei auke på nesten 16 mrd. kr over tolvårsperioda samanlikna med kva ein flat vidareføring av 2024-budsjettet ville gjort.