Skriftlig spørsmål fra Olve Grotle (H) til samferdselsministeren

Dokument nr. 15:101 (2024-2025)
Innlevert: 11.10.2024
Sendt: 14.10.2024
Besvart: 18.10.2024 av samferdselsminister Jon-Ivar Nygård

Olve Grotle (H)

Spørsmål

Olve Grotle (H): Har samferdsleministeren forståing for situasjonen på Kaupanger i Sogndal kommune slik denne er skildra i brevet til Statens vegvesen av 7. juli 2024, og kan han stadfeste at svv i saka har høve til å fastsette at 60 km-sona skal bli gjort permanent og at det ikkje er noko regelverk som hindrar dette?

Begrunnelse

Ei strekning på om lag 800 meter på Rv5 gjennom Kaupanger sentrum i Sogndal kommune, fekk i 2021 redusert fartsgrense til 60 km/t. Det var eit særs viktig og rimeleg tiltak for å sikre mjuke og harde trafikkantar på kort og lang sikt. Erfaringane frå dei som bur og jobbar her er eintydige: Redusert fart er nødvendig og gir tryggleik for mjuke og harde trafikkantar, samt hjort som ferdast på begge sider av Rv5. Av- og påkøyring til Rv 5 er tryggare og betre. Før fartsgrensa blei sett ned, har det vore fleire ulykker bakfrå i desse kryssa.
Trafikkmåling gjort av Sogndal kommune i veke 26/27 2022 viser at det er inntil 2 700 køyretøy i døgnet inn til næringsområdet (Skarpeteigvegen). Samtidig er det stor trafikk inn til Shell, idrettspark, barnehage etc. på den andre sida.
Rv 5 er rett nok ei viktig ferdselsåre aust-vest, men ei strekke på 800 m med redusert fartsgrense gjennom tettstaden Kaupanger gir svært lite auke i reisetida. Trafikken kjem ofte i puljar frå ferja, noko som gjer tiltaket ekstra viktig.
Denne strekninga må derfor, med over 50 % lokaltrafikk og med stor aktivitet på begge sider av vegen, tilpassast tettstaden og ha maks 60 km/t.
Av fleire grunnar er det nå nødvendig at det blir gjort vedtak om at den midlertidige 60 km-sona gjennom Kaupanger sentrum, blir gjort permanent.
Dette vil bidra til eit rolegare trafikkmiljø med mindre støy mot skule, butikkar og bustader. Det vil vidare kunne gjere det lettare å få til vekst og god utvikling på Kaupanger, kor det er behov for ny barnehage og planer om nye bustadfelt og utvida sentrums- og næringsområde. Det vil dertil gjere det unødvendig å bygge nye tilførslevegar, som både vil vere kostbart og ta areal som kan bli nytta på betre måtar.
Kravet om at 60 km-sona skal bli gjort permanent, har vore reist ei tid. Mellom anna har lag og organisasjonar som representrar 140 barnehagebarn, 300 elevar, 800 medlemmar i idrettslaget, 1 200 arbeidsplassar, 60 bedrifter og 40 000 årleg besøkande på ViteMeir vitensenter der målgruppa primært er barn og familiar, sett fram krav om dette i brev til Statens vegvesen av 7. juli i år. Kravet er òg i samsvar med kommunestyret i Sogndal sitt syn.
Vedtak om permanent 60 km-sone må nå komme på plass, men Statens vegvesen blir opplevd å vere eit hinder for dette.

Jon-Ivar Nygård (A)

Svar

Jon-Ivar Nygård: Det er Statens vegvesen som fastset fartsgrensene på fylkesvegar og riksvegar. Fartsgrensa blir sett basert på fartsgrensekriterium som seier når dei ulike fartsgrensene skal og kan brukast. Fartsgrensene skal balansera omsyn til trafikktryggleik, framkome og miljø.

Når det gjeld den konkrete strekninga på Kaupanger langs Rv. 5 er det Statens vegvesens trafikkfaglege vurdering at det ikkje kan innførast fartsgrense på 60 km/t. Dei syner til at fartsgrense 60 km/t vart innførd i 2021 som eit mellombels tiltak då det mangla kryssingstilbod for mjuke trafikantar på Rv. 5. Planen har heile tida vore at grensa skulle settast opp att til 80 km/t når nye kryssingspunkt over og/eller under vegen (planskild kryssing) var ferdigstilt.

Ny undergang vart bygd i 2022/2023, og mjuke trafikantar har no fleire tilbod om planskild kryssing på tvers av Rv. 5, samt langsgåande gang- og sykkelveg på begge sider av vegen. Elles på strekninga er det tre kryss (to T-kryss og eit toplanskryss). Det er ingen avkøyrsler til private vegar / eigedomar.

Etter fartsgrensekriteria i vegnormal for trafikkskilt (N300) blir 60 km/t som hovudregel innført der det er mange kryss og avkøyrsler, og der aktiviteten langs vegen fører til mykje langs- og tverrgåande trafikk av mjuke trafikantar utan at det er tilstrekkeleg tilbod for gåande og syklande. Når ferdselen til mjuke trafikantar og køyrande trafikk har blitt godt separert med dagens gang og sykkeltilbod er det Statens vegvesens vurdering at Rv. 5 gjennom Kaupanger ikkje lenger har karakter eller vegmiljø som fell innanfor denne hovudregelen for bruk av fartsgrense 60 km/t. Lågare fartsgrenser kan difor verte vanskeleg for køyrande å forstå og respektere.

Krysset mot den kommunale vegen Skarpteigvegen til ViteMeir-senteret, vart ikkje inkludert i reguleringsplan for ViteMeir i 2019. Ein trafikkanalyse frå utbyggar i 2019 konkluderte at det ikkje var problem med kapasiteten i krysset, og etter ein lengre prosess vart det avklart at krysset skulle utbetrast med passeringslomme. Passeringslomma som vart bygd er ei løysing med redusert standard etter dagens krav i vegnormal for veg- og gateutforming (N100). Fartsgrensekriteria i vegnormal N300 seier at fartsgrense 70 km/t kan nyttast i kryssområde som har redusert standard, og Statens vegvesen har med bakgrunn i det vurdert at fartsgrense 70 km/t kan vere aktuell på delar av strekninga.

Statens vegvesen har nyleg sendt framlegg om endra fartsgrense til 70 km/t på høyring til politi og kommune. Dersom det kjem fram nye moment i saka, vil Statens vegvesen ta omsyn til det.