Oddvard Nilsen (H): Jeg tillater meg å stille følgende spørsmål til samferdselsministeren:

Ifølge oppslag i media har Statens vegvesen investert 152,2 mill. kroner i nytt datasystem som ikke fungerer.

Kan statsråden bekrefte at dette er riktig, og eventuelt forklare hvordan dette har kunnet finne sted?

Statsråd Kjell Opseth: Statens vegvesen tok våren 1994 i bruk eit nytt økonomistyringssystem. Systemet var kostnadsrekna til 140 mill. kr, jf. St.prp.nr.1 for 1993. Dette systemet erstatta eit system Statens vegvesen sjølve hadde utvikla, og som var kostbart i drift. Dei årlege drifts- og vedlikehaldskostnadene for det gamle systemet var på 35 mill. kr. Vegvesenet meinte difor at det ikkje var fornuftig å utvikle systemet vidare.

Det er rett at det har vore, og er, problem med det nye økonomistyringssystemet i Vegvesenet. Men det er ikkje rett at det ikkje fungerer. Problema er i hovudsak knytte til den delen av systemet som gjeld ressursplanlegging. Dei to andre delane av systemet - rekneskapssystemet og lønns- og personalsystemet - fungerer.

Riksrevisjonen evaluerer for tida prosjektet. I denne evalueringa legg Riksrevisjonen m.a. vekt på økonomistyring - prosjektgjennomføring, kostnadsramme - totale kostnader, måloppnåing - gevinstrealisering. Før Riksrevisjonen sin rapport ligg føre, ønskjer eg ikkje å vurdere nærare årsaka til problema med Vegvesenet sitt nye økonomistyringssystem. Men eg kan forsikre om at Samferdselsdepartementet vil følgje opp denne saka.

Oddvard Nilsen (H): Jeg takker statsråden for svaret. Statsråden vil sikkert være kjent med at det på ulike områder i departement og statsforvaltning har vært diverse dataskandaler de senere årene - skandaler som har kostet det norske samfunnet betydelige ressurser. Det kan tyde på at det er manglende kompetanse, styring og oppfølging innen de ulike dataprosjektene som man gjennomfører. Denne manglende styringen ser vi nå kanskje også konturene av i Vegdirektoratet, og selv om det her dreier seg om et mindre beløp enn i andre departementer, er det selvsagt bekymringsfullt hvis man også her skal få en overskridelse i størrelsesorden mange millioner kr. Jeg gjentar at jeg føler at kontrollsystemene på mange måter ikke er tilfredsstillende.

Men mitt tilleggsspørsmål til statsråden går på at det også var et svensk system som ble vurdert da Vegdirektoratet valgte sitt system. Kan statsråden her og nå si hvorfor man ikke valgte det svenske systemet, som etter det jeg har kjennskap til, fungerer aldeles utmerket?

Statsråd Kjell Opseth: Det er rett at ein i staten har hatt ein del vanskar med å ta ny datateknologi i bruk, men det gjeld ikkje berre i staten. Vi har sett det i mange samanhengar - også i det private næringsliv. Sjølv om vi skal gjere alt vi kan for at ein ikkje skal få desse vanskane, trur eg likevel vi må vere budde på at det kan kome fleire, dersom det er slik at vi skal vere i front for å ta datateknologien i bruk i dette landet - og det trur eg vi må vere innstilte på å gjere.

Når det gjeld kvifor ein ikkje valde det svenske systemet, er det fordi ein ikkje kan samanlikne rutinane i det svenske vägverket med dei som ein har i Statens vegvesen, og etter som eg har skjønt, var det den tilpassinga som gjorde at ein ikkje valde det svenske systemet.

Oddvard Nilsen (H): Jeg takker statsråden for svaret. Det er kanskje ikke til å undres over at man stiller dette spørsmål om Sverige, siden det i den forbindelse var snakk om en totalinvestering på et sted mellom 30 og 40 mill. kr. I dette tilfellet snakker vi om en investering på 200 mill. kr, så jeg regner med at det er rimelig stor forskjell mellom systemene. Men det er jo en del krefter som har ment at man kanskje burde gjort en bedre vurdering innledningsvis.

Hovedpoenget som jeg gjerne vil spørre statsråden om, er at det er riktig at det, som det har vært påpekt, har vært en del dataskandaler både i det private og i det offentlige med høye investeringer, og burde ikke det på mange måter også medføre en føre var-holdning for Samferdselsdepartementet, slik at man kan legge ekstra gode kontrollrutiner til grunn? Har man, etter statsrådens mening, gjort det i denne sammenheng?

Statsråd Kjell Opseth: Eg trur ein skal vere klar over at når ein tar i bruk nye datasystem, er det på mange måtar grensesprengjande. Då vil ein kunne oppleve å kome i situasjonar der ein får litt andre kostnader enn ein hadde tenkt i utgangspunktet. Eg vil åtvare mot at ein fokuserer så sterkt på dette at ein rett og slett skremmer etatar og bedrifter frå å gå nye vegar. Men det er heilt opplagt at vi skal ha kontroll - og så god kontroll som råd er. Ein må altså prøve å finne det optimale kryssingspunktet, og då kan ein ikkje sjå bort frå at dette kan kome til å skje igjen. Vi må gjere det vi kan for at det ikkje skjer, men samtidig kan det vere grensesprengjande å ta ny teknologi i bruk.