8. Forholdet mellom obligatorisk og lokal reduksjonsfaktor i eiendomsskatt på boliger og fritidsboliger

Sammendrag

Eidsivating lagmannsrett avsa den 9. oktober 2023 dom i sak mellom Elverum kommune og Mastemoen borettslag. Saka galdt høvet mellom obligatorisk og lokal reduksjonsfaktor ved utskriving av eigedomsskatt på bustadeigedom som er verdsett ved bruk av formuesgrunnlag fastsett av Skatteetaten, jf. eigedomsskattelova § 8 C-1. Dommen er rettskraftig.

Det følgjer av eigedomsskattelova § 8 A-2 fyrste ledd fyrste punktum at skattegrunnlaget ved utskriving av eigedomsskatt skal byggje på marknadsverdien til eigedomane når dei vert takserte. For bustader og fritidsbustader fastset eigedomsskattelova § 8 A-2 fyrste ledd andre punktum at det fastsette verdet (taksten) skal reduserast med 30 pst. Òg når kommunen vel å verdsetje bustadeigedom ved bruk av formuesgrunnlag frå Skatteetaten, gjeld det ein regel om eit tilsvarande frådrag, jf. eigedomsskattelova § 8 C-1 andre ledd. Desse frådraga vert i juridisk teori og praksis omtala som «obligatorisk reduksjonsfaktor».

Slik lovbestemt obligatorisk reduksjonsfaktor må haldast frå det som vert omtala som «lokal reduksjonsfaktor». Lokal reduksjonsfaktor tyder at kommunen gjev eit prosentvis likt frådrag i verdet (takstane) for alle typar eigedom. Bruken av lokal reduksjonsfaktor er ikkje lovfesta, men er utvikla gjennom kommunal praksis. Det er kommunestyret i den einskilde kommune som avgjer om dei vil nytte lokal reduksjonsfaktor.

For kommunar som skriv ut eigedomsskatt på bustader og fritidsbustader og nyttar lokal reduksjonsfaktor, vert det difor to reduksjonsfaktorar. Kommunane har i sin praksis lagt til grunn at det berre skal gjerast frådrag for den høgste av obligatorisk og lokal reduksjonsfaktor. Dette er i samsvar med fråsegner frå departementet med omsyn til tolking av eigedomsskattelova. Til skilnad frå tidlegare praksis slo Eidsivating lagmannsrett i ovannemnde dom fast at ordlyden i eigedomsskattelova tilseier at det skal gjerast frådrag både for obligatorisk og lokal reduksjonsfaktor for bustadeigedom som er verdsett ved bruk av formuesgrunnlag frå Skatteetaten. Dommen inneber at det fyrst skal gjerast frådrag for den obligatoriske reduksjonsfaktoren og deretter for den lokale reduksjonsfaktoren i det allereie reduserte grunnlaget.

Dommen bryt med eit prinsipp om likebehandling i eigedomsskatten ved at det totale frådraget vert ulikt for same type eigedom avhengig av metoden kommunen nyttar for verdsettinga. Dette gjer òg at val av verdsettingsmetode for bustadeigedom ikkje lenger er nøytralt. På bakgrunn av desse forholda gjer departementet framlegg om lovendring for å presisere prinsippa for utrekning av frådrag når kommunane nyttar lokal reduksjonsfaktor i tillegg til den obligatoriske. Departementet gjer framlegg om at det ikkje skal gjevast frådrag for både obligatorisk og lokal reduksjonsfaktor. Det vert gjort framlegg om ei slik presisering i både eigedomsskattelova § 8 A-2 og § 8 C-1. Dette gjer at regelen vert generell og vil gjelde uavhengig av kva metode for verdsetjing kommunen har nytta for taksering av bustader og fritidsbustader.

Departementet gjer framlegg om at endringane skal tre i kraft frå og med skatteåret 2026.

Departementet syner til framlegg om endring i eigedomsskattelova § 8 A-2 og § 8 C-1 nytt tredje ledd.

Komiteens merknader

Komiteen slutter seg til regjeringens lovforslag.

Forrige kapittel
Neste kapittel