11. Administrative og økonomiske konsekvensar
Det er ikkje ein føresetnad for lovforslaget i seg sjølv at det vert gjort administrative endringar.
Både Justisdepartementet si lovavdeling, Utanriksdepartementet si rettsavdeling og regjeringsadvokaten vil trulig kunne bistå andre statsetatar med utgreiingar. Det er teke til orde for at det bør opprettast eit einskapeleg kontrollsystem for alle nye forslag til lover, føresegner o.l. for å sikre at desse så langt som mogleg samsvarar med menneskerettane.
Departementet vil ikkje gå inn for å utpeike eit slikt ekspertpanel, mellom anna fordi tida ofte er knapp og premissane lagt på dette stadiet i lovførebuingsprosessen. Derimot bør lovforslag der menneskerettar kan ha relevans, på høyringsstadiet - og eventuelt seinare dersom det er skjedd omfattande endringar, leggjast fram for minst éin høyringsinstans som har kunnskap om og interesse for menneskerettsspørsmål. Dessutan bør Justisdepartementet si lovavdeling og Utanriksdepartementet ha eit særleg ansvar i høyringsrunden for å undersøkje at tilhøvet til konvensjonane er tilstrekkeleg utgreidd.
Utvalet vurderte, men gjekk ikkje inn for at det i kvart departement burde utpeikast ein person med særleg ansvar for departementet si menneskerettsoppfølging. Departementet deler denne oppfatninga, men vil ikkje sjå bort frå at det kan vere praktisk i nokre departement å ha ein slik menneskerettskoordinator.
Menneskerettighetslovutvalget foreslo at det skulle fastsetjast i instruks frå Regjeringa at statlege styresmakter skal ha plikt til å vurdere i kva grad menneskerettane vert fremma i samband med sitt budsjettarbeid. Departementet går ikkje inn for å instruksfeste ei slik plikt.
Som eit ledd i arbeidet med å styrke menneskerettane si stilling i norsk rett, er det vedtatt å overføre det administrative hovedansvaret for individklagesaker for Den europeiske menneskerettskommisjon og -domstol og for FNs menneskerettskomité til Justisdepartementet. Medlemsstatane skal i slike klagesaker vere representerte overfor menneskerettsorgana ved ein agent. Regjeringsadvokaten er oppnemnd til Noregs faste agent.
Statsklagesaker skal oversendast Utanriksdepartementet. Noreg sitt standpunkt til statsklagesaker vil bli handsama i regjeringa.
Regjeringa vil fremje ein handlingsplan om gjennomføring av menneskerettar. Ein må gjere rekning med at desse tiltaka vil føre til auka fokusering på menneskerettar i tida framover. Dette kan på sikt gjere det nødvendig med ei viss auke i bemanninga i forvaltninga.
Dersom saksutviklinga elles ikkje endrar seg vesentleg, vil regjeringsadvokaten i næraste framtid kunne håndtere den auka saksmengden med dagens ressursar.
Menneskerettighetslovutvalet meiner det er usikkert om det som følgje av inkorporeringsloven vil bli fleire søksmål, medan Regjeringsadvokaten meiner at ei slik auke er realistisk. Departementet ser ikkje bort frå at det kan skje ei auke, men det er liten grunn til å tru at det vil vere tale om ei auke av eit slikt omfang at det er behov for å tilføre domstolane nye stillingar.
Utvalet føreslår at det i samband med reformen vert sett av midlar som kan nyttast til å styrke menneskerettane i norsk rett.
Departementet viser til at lovforslaget isolert sett neppe får nemneverdige økonomiske konsekvensar. Departementet har i samband med lovforslaget løyvd midlar til ein samla publikasjon av samandrag av dommar frå Den europeiske menneskerettsdomstolen. Elles vil denne type spørsmål bli vurdert i samband med den ordinære budsjetthandsaminga.
Komiteen vil igjen understreke kor viktig det er med kompetanseoppbyggjing i samband med inkorporeringa av menneskerettane i norsk lovgjeving og at midlar må stillast til rådvelde.