2.1 Eigedomsretten til fondet

       Komiteen, medlemene frå Arbeidarpartiet, Ottar Kaldhol, Marit Lefdal, Trond Mathisen, Tomas Norvoll, Marit Nybakk og Oddbjørg Ausdal Starrfelt, frå Senterpartiet, Jørgen Holte, Sigurd Manneråk og Rita H. Roaldsen, frå Høgre, Jan Tore Sanner og Siri Frost Sterri, frå Sosialistisk Venstreparti, Jon Bakken, frå Kristeleg Folkeparti, leiaren Jon Lilletun, og representanten Ellen Chr. Christiansen, er samd med departementet i at ny lov ikkje gjer det nødvendig med avklaring om den underliggjande eigedomsretten til fondet og syner til drøftinga av dette i proposisjonen. Komiteen har merka seg at høyringsinstansane er samde i dette.

       Komiteens medlem fra Sosialistisk Venstreparti og representanten Christiansen slutter seg seg til den ovennevnte konklusjon ut fra statskirkeordningen. Ved et evt. skille av kirke og stat, slik disse medlemmer primært ønsker, vil spørsmålet om hvem som skal gis eiendomsretten til fondet, være av sentral betydning og grundig måtte drøftes. Disse medlemmer vil imidlertid i behandlingen av denne proposisjonen ta utgangspunkt i dagens system, og ikke fremme prinsipielle endringsforslag som er knyttet til en endring av forholdet mellom stat og kirke, men viser i så måte til behandlingen av Dok.nr.8:72 (1994-1995).

2.2 Overordna forvalting av Opplysnings-vesenets fond

       Komiteen er samd med departementet i at fondforvaltinga må vere eit direkte ansvar for dei konstitusjonelle styresmaktene etter Grunnlova § 106.

       Komiteen har merka seg at det vil verte utarbeidd nye retningsliner for bruken av nettoavkastinga av fondet, og at det i dei årlege budsjettproposisjonane vert gjort framlegg om å løyve eit beløp til kyrkjelege føremål som kyrkjelege organ skal få reell innverknad på bruken av.

2.3 Forvalting av eigedomane

       Komiteen viser til det som er omtalt i proposisjonen når det gjeld forvalting av kontraktmassen til fondet, og er samd med departementet i at ved å oppheve legalbindinga av lokalforvaltinga kan ein velje den mest tenlege tenesteytinga lokalt, slik at ein oppnår målsettinga til fondet om å nytte ut ressursane best mogleg.

       Komiteen har vidare merka seg at departementet vurderer å desentralisere forvalting av kontraktsmassen til Statskog SF og vedlikehaldsansvaret for prestebustadene til bispedømeråda.

       Komiteen er samd i at ei aktiv forvalting best kan utførast av lokale organ og med ei overordna styring frå departementet.

       Komiteen har merka seg at denne modellen kan kosta noko meir enn forvaltingsmåten i dag, men vil kunne gi auka ressursutnytting og auka avkasting.

       Komiteen har vidare merka seg at nokre høyringsinstansar peikar på behovet for ei langsiktig og heilskapleg vurdering i samband med verdifastsetting og avhending av fondet sine landbrukseigedomar og prestegardar.

       Komiteen viser til Innst.S.nr.222 (1984-1985) og vil understreke at ved sal av prestegardseigedomar må ein ta rikeleg omsyn til areal for kyrkjelege føremål og kyrkjelege funksjonar.

       Komiteen har og merka seg at departementet understrekar at retningslinene for eigedomsforvaltinga som går fram av St.meld. nr. 64 (1984-1985), ikkje vert endra i samband med denne lovrevisjonen.

       Komiteen føreset at det ved sal av eigedomar vert lagt vekt på at forvaltinga av eigedomar skal drivast forretningsmessig, slik at dei gir så høg avkasting som råd og dermed sikrar realkapitalen, og at eigedomane òg kan tene som servicefunksjonar for kyrkjelege formål.

       Komiteen sitt fleirtal, alle unnateke representanten Christiansen, vil og peike på den kulturhistoriske verdi mange prestegardar har både når det gjeld bygningane si utforming og jordareala si topografiske plassering.

       Fleirtalet vil understreke behovet for å forvalte desse verdiane slik at ein både tek vare på dei kulturhistoriske bygningane, og at prestegardsjord blir nytta til jordbruksproduksjon der eigar og brukar bør være same person, og er slik samd med det komiteen uttala i Innst.S.nr.222 (1984-1985) om at dei landbruksmessige grunnane for sal av ein del prestegardar er sterke.

2.4 Forvalting av finanskapitalen

       Komiteen er samd med departementet i at kapitalforvaltinga skal gå føre seg sentralt.

       Komiteen er kjend med at når fonda blir slegne saman, blir det behov for ein ny styringsmodell, og ser det som rimeleg at kyrkjelege organ får høve til å uttale seg både om styringsmodellen og om forvaltinga av finanskapitalen.

       Vidare går ein ut frå at kyrkjelege organ som t.d. Kyrkjerådet kvart år vert gjeve høve til å uttale seg om plasseringa av fondsmidlane før departementet tek endeleg avgjerd.

       Komiteen har merka seg at departementet tek sikte på å halde fram med utlån til kyrkjelege formål, at departementet vil vurdere ein desentralisert modell for låneverksemda, og at kyrkjelege organ kan prioritere formål for utlån og mellom lånesøknadene.

2.5 Fondssamanslåing og oppheving av bindingar

       Komiteen er samd i at dei noverande underfonda vert slegne saman til eitt fond og at det vert gitt permanente retningsliner for forvaltinga av nettoavkastninga til fondet.

       Komiteen har merka seg at det årlege beløpet som fram til no har vore utbetalt frå embetskapitalfondet til statskassa som refusjon av løna til prestar, vert føreslått erstatta med at bispedømeråda får dekt utgiftene til kontorlokale.

2.6 Bruken av avkastinga til fondet

       Komiteen er samd i ein meir fleksibel bruk av avkastinga til fondet og at hovudfordelinga av avkastinga av fondet bør fastsetjast i dei årlege budsjetthandsamingane, og vidare at det blir utarbeidd retningsliner for bruk av nettoavkastinga av fondet, og at den delen som blir løyvd til kyrkjelege føremål skal kyrkjelege organ få reell innverknad på bruken av.

       Komiteen meiner at den reelle innverknad best blir teken ivare ved at ein delegerer til Kyrkjemøtet å fastsetje nærare reglar for korleis dei tildelte midlane skal nyttast, og at ein kvart år løyver midlar til dette føremålet i budsjettet som blir stilte til disposisjon for Kyrkjerådet og Bispedømeråda.

       Komiteen føreset at den delen av avkastinga som har gått til kyrkjelege føremål og vore stilt til disposisjon for Kyrkjerådet og Bispedømeråd, ikkje blir redusert.

       Komiteen har merka seg at departementet sluttar seg til oppfatningane frå Riksantikvaren og Miljøverndepartementet om at brannsikring og restaurering av kyrkjebygg og kyrkjeinventar som fondet ikkje eig, også vil kunne omfattast av omgrepet « kyrkjelige føremål » i § 6. Komiteen meiner at i slike tilfelle kan det vurderast å nytte midlar frå fondet.