Innstilling fra utenriks- og forsvarskomiteen om Endringar i statsbudsjettet 2019 under Utanriksdepartementet

Til Stortinget

Sammendrag

Under programområde 02 Utanriksforvaltning blir det gjort framlegg om å redusere løyvingane med netto 779 mill. kroner. Reduksjonen har samanheng med 740 mill. kroner i mindreutgifter under EØS-finansieringsordningane (kap. 117) og 42 mill. kroner i mindreutgifter til kontingentar for norsk medlemskap i internasjonale organisasjonar (kap. 116).

Under programområde 03 Internasjonal bistand blir det gjort framlegg om å auke enkelte postar med til saman 292,6 mill. kroner og redusere andre postar tilsvarande. Nye overslag viser at ODA-godkjende flyktningutgifter i Noreg blir 99,6 mill. kroner lågare enn budsjettert for 2019. Mindreutgiftene blir i denne proposisjonen foreslått omdisponerte til m.a. humanitær hjelp, klima og miljø, helse, utdanning og hjelp til sårbare statar og regionar.

For ei nærmare omtale av endringane på kapittel- og postnivå blir det vist til proposisjonen.

Proposisjonen omtalar i tillegg følgjande saker:

Garantiordning for fornybar energi

Stortinget bad regjeringa gjennom vedtak nr. 80 (2018–2019) om å greie ut ulike modellar for, og komme tilbake med ei vurdering av, ei garantiordning for fornybar energi i utviklingsland.

Regjeringa foreslår at det ikkje skal etablerast eit nytt norsk garantiinstrument, men at det heller skal gjennomførast ei satsing på garantiar for fornybar energi gjennom styrking av og samarbeid med eksisterande garantiinstitusjonar.

For å kunne gjere utbetalingar til garantiordningar for fornybar energi i 2019 blir det i denne proposisjonen foreslått følgjande romartalsfullmakt frå Stortinget:

«Stortinget samtykker i at Utanriksdepartementet blir gjeve unnatak frå stortingsvedtak av 8. november 1984 om utbetaling av gjevne løyvingar på følgjande måte: Utbetalingar av samla tilskot på inntil 300 mill. kroner til garantiinstrument for fornybar energi i utviklingsland kan skje i samsvar med regelverket til den enkelte garantiinstitusjonen.»

Norsk tilslutning til betalingsmekanisme for Iran (INSTEX)

Noreg vil slutte seg til betalingsmekanismen som er oppretta for Iran (INSTEX). Dersom utbetalinga skjer i 2019, vil dette bli utgiftsført på kap. 159 Regionløyvingar, post 70 Midtausten og Nord-Afrika og rapportert i kapitalrekneskapen. Dersom utbetalinga skjer først tidleg i 2020, vil den bli utgiftsført på same kapittel og post, og regjeringa vil orientere Stortinget om saka i samband med revidert nasjonalbudsjett for 2020.

Komiteens merknader

Komiteen, medlemmene fra Arbeiderpartiet, Zaineb Al-Samarai, Jette F. Christensen, lederen Anniken Huitfeldt, Martin Kolberg og Jonas Gahr Støre, fra Høyre, Iselin Haugo, Anne Kristine Linnestad, Ingjerd Schou og Michael Tetzschner, fra Fremskrittspartiet, Per-Willy Amundsen, Geir Hågen Karlsen og Hans Andreas Limi, fra Senterpartiet, Steinar Ness, fra Sosialistisk Venstreparti, Audun Lysbakken, fra Venstre, Abid Q. Raja, og fra Kristelig Folkeparti, Knut Arild Hareide, merker seg at endringene i statsbudsjettet for 2019 i hovedsak består i en reduksjon på 779 mill. kroner under programområde 2, samt omdisponeringer under programområde 3 på 292,6 mill. kroner.

Komiteen merker seg at reduksjonen på programområde 2 har sammenheng med at EØS-finansieringsordningene Norge har forpliktet seg til i inneværende år, har vært 740 mill. kroner lavere enn ventet, samt at Norges kontingenter for norsk medlemskap i internasjonale organisasjoner har kunnet nedjusteres med 42 mill. kroner.

Komiteen merker seg at omdisponeringene på programområde 3 har sammenheng med at ODA-godkjente flyktningutgifter i Norge blir 99,6 mill. kroner lavere enn budsjettert for i 2019. Komiteen registrerer at disse frigjorte midlene ble omdisponerte til andre viktige satsinger, slik som humanitær hjelp, tiltak innen klima og miljø, helse, utdanning og hjelp til sårbare stater og regioner.

Komiteen viser til at Prop. 17 S (2019–2020) inneholder regjeringens oppfølging av Stortingets vedtak nr. 80 (2018–2019) om å utrede ulike modeller for en garantiordning for fornybar energi i utviklingsland, og at regjeringens vurdering er at det ikke skal etableres et nytt norsk garantiinstrument, men at det heller skal gjennomføres en satsing på garantier for fornybar energi gjennom styrking av og samarbeid med eksisterende garantiinstitusjoner. Komiteen viser til at regjeringen ber om romertallsfullmakt fra Stortinget for å kunne gjennomføre utbetalinger til garantiordninger for fornybar energi i 2019. Komiteen støtter dette.

Komiteen viser til at Norge har sluttet seg til betalingsmekanismen som er opprettet for Iran (INSTEX), og at utbetalingen til denne vil bli utgiftsført på kap. 159 post 70 dersom den blir gjennomført i 2019, og at den vil bli utgiftsført på samme kapittel og post dersom utbetalingen først blir gjennomført i 2020, men at regjeringen i siste tilfelle vil orientere Stortinget om saken i forbindelse med revidert nasjonalbudsjett for 2020.

Komiteens tilråding

Komiteens tilråding fremmes av en samlet komité.

Komiteen har for øvrig ingen merknader, viser til proposisjonen og rår Stortinget til å gjøre følgende

vedtak:
I

I statsbudsjettet for 2019 blir det gjort følgjande endringar:

Kap.

Post

Formål

Kroner

Utgifter

100

Utanriksdepartementet

1

Driftsutgifter, vert auka med

1 650 000

frå kr 2 277 544 000 til kr 2 279 194 000

71

Hjelp til norske borgarar i utlandet, vert auka med

1 800 000

frå kr 184 000 til kr 1 984 000

116

Internasjonale organisasjonar

70

Pliktige bidrag, vert redusert med

42 201 000

frå kr 1 565 201 000 til kr 1 523 000 000

117

EØS-finansieringsordningane

77

EØS-finansieringsordninga 2014–2021, kan overførast, vert redusert med

360 000 000

frå kr 1 309 000 000 til kr 949 000 000

78

Den norske finansieringsordninga 2014–2021, kan overførast, vert redusert med

380 000 000

frå kr 838 000 000 til kr 458 000 000

140

Utanriksdepartementet

21

Spesielle driftsutgifter, kan overførast, vert redusert med

15 000 000

frå kr 151 942 000 til kr 136 942 000

150

Humanitær bistand

70

Naudhjelp og humanitær bistand, kan overførast, vert auka med

26 886 000

frå kr 4 716 700 000 til kr 4 743 586 000

151

Fred, tryggleik og globalt samarbeid

72

Sårbare statar og regionar, kan overførast, vert auka med

25 000 000

frå kr 705 890 000 til kr 730 890 000

74

Pliktige bidrag til FN-organisasjonar mv., kan overførast, vert redusert med

20 000 000

frå kr 276 000 000 til kr 256 000 000

159

Regionløyvingar

75

Afrika, kan overførast, vert auka med

20 000 000

frå kr 995 584 000 til kr 1 015 584 000

160

Helse

70

Helse, kan overførast, vert auka med

60 757 000

frå kr 3 570 186 000 til kr 3 630 943 000

72

FNs aidsprogram (UNAIDS), kan overførast, vert auka med

10 000 000

frå kr 130 000 000 til kr 140 000 000

161

Utdanning, forsking og fagleg samarbeid

70

Utdanning, kan overførast, vert auka med

20 000 000

frå kr 2 723 496 000 til kr 2 743 496 000

72

Kunnskapsbanken og fagleg samarbeid, kan overførast, vert redusert med

18 000 000

frå kr 863 714 000 til kr 845 714 000

162

Næringsutvikling, landbruk og fornybar energi

70

Næringsutvikling og handel, kan overførast, vert redusert med

20 000 000

frå kr 546 700 000 til kr 526 700 000

75

Norfund – tapsavsetjing, vert auka med

7 500 000

frå kr 543 750 000 til kr 551 250 000

95

Norfund – grunnfondskapital ved investeringar i utviklingsland, vert auka med

22 500 000

frå kr 1 406 250 000 til kr 1 428 750 000

163

Klima, miljø og hav

70

Miljø og klima, kan overførast, vert auka med

100 000 000

frå kr 973 642 000 til kr 1 073 642 000

71

Hav og marin forsøpling, kan overførast, vert redusert med

120 000 000

frå kr 467 967 000 til kr 347 967 000

179

Flyktningtiltak i Noreg

21

Spesielle driftsutgifter, vert redusert med

99 643 000

frå kr 662 329 000 til kr 562 686 000

II
Om garantiar

Stortinget samtykker i at Utanriksdepartementet blir gjeve unnatak frå stortingsvedtak av 8. november 1984 om utbetaling av gjevne løyvingar på følgjande måte: Utbetalingar av samla tilskot på inntil 300 mill. kroner til garantiinstrument for fornybar energi i utviklingsland kan skje i samsvar med regelverket til den enkelte garantiinstitusjonen.

Oslo, i utenriks- og forsvarskomiteen, den 11. desember 2019

Anniken Huitfeldt

Anne Kristine Linnestad

leder

ordfører