1. Sammendrag

1.1 Innleiing

Kommunal- og moderniseringsdepartementet legg i proposisjonen fram følgjande saker under kap. 2315 Lønsregulering for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet og kap. 502 Tariffavtalte avsettingar:

  • 1.Lønsregulering frå 1. mai 2019 for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet mv.

  • 2.Endringar i statsbudsjettet for 2019.

1.2 Lønsregulering for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet med verknad frå 1. mai 2019 mv.

Lønsforhandlingane mv. per 1. mai 2019

Hovudtariffavtalene i staten for perioden 1. mai 2018–30. april 2020 har ei reguleringsføresegn for andre avtaleår om at dersom avtale om ny offentleg tenestepensjon blir godkjend og lagd fram for Stortinget, vil partane i lønsforhandlingane i 2019 forhandle om forbetringar av pensjonsgjevande variable tillegg som skal inngå i ny offentleg tenestepensjon. Partane vil i tillegg forhandle om naudsynte tilpassingar i hovudtariffavtalene der ny lov om offentleg tenestepensjon gjev høve til å regulere i tariffavtale.

Forhandlingane blei innleia 23. april 2019. Forhandlingane med LO Stat, Akademikerne, Unio og YS Stat heldt fram til 30. april, då desse kravde forhandlingane avslutta.

Riksmeklaren blei varsla om brotet med alle hovudsamanslutningane. Meklinga blei opna hos Riksmeklaren 2. mai. Den 16. mai kravde hovudsamanslutningane meklinga avslutta.

Meklinga heldt fram til 24. mai, der Riksmeklaren la fram forslag til endringar i hovudtariffavtalene mellom staten og LO Stat, Unio og YS Stat og endringar i hovudtariffavtala mellom staten og Akademikerne. Forslaga frå Riksmeklaren blei same dag akseptert av staten og LO Stat, Akademikerne, Unio og YS Stat.

Både avtalene med LO Stat, Unio og YS Stat og avtala med Akademikerne har ei ramme som inneber ei årslønsauke på oppgjeret med 3,2 pst. for andre avtaleår, på linje med arbeidslivet elles. Samla bruttoutgifter ved lønsreguleringa for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet per 1. mai 2019 er for tidsrommet 1. mai–31. desember 2019 rekna ut til 1 864 mill. kroner.

Den offentlege tenestepensjonen er ikkje ein del av forhandlingane mellom staten ved Kommunal- og moderniseringsdepartementet og hovudsamanslutningane, med unnatak av forhandlingar om pensjonsgrunnlag og avtalefesta pensjon. Med bakgrunn i reguleringsføresegnene for andre avtaleår var desse forholda òg tema i forhandlingane.

Alle pensjonsgjevande variable tillegg som skal inngå i oppteninga i ny offentleg tenestepensjon for personar fødde i 1963 eller seinare, skal reknast med i pensjonsgrunnlaget frå 1. januar 2020. Kostnadene er utrekna til 0,1 pst. på årsbasis og vil bli rekna inn i ramma for lønnsoppgjeret i 2020.

For personar som er fødde i 1963 eller seinare, gjeld ny avtalefesta pensjon (AFP) slik han er fastsett i punkt 3 i avtala inngått mellom Arbeids- og sosialdepartementet og hovudorganisasjonane den 3. mars 2018, med eventuelle endringar fastsette i medhald av punkt 12. Dei nemnde årskulla er omfatta av ny AFP og kan ta ut AFP frå og med 2025 når dei blir 62 år.

Personar som er fødde i 1962 eller tidlegare, får AFP etter den ordninga som er regulert i hovudtariffavtalene punkt 4.

1.2.1 Nærare om avtalene med LO Stat, Unio og YS Stat og avtala med Akademikerne

Økonomisk profil i Riksmeklaren sitt forslag til LO Stat, Unio og YS Stat

Med verknad frå 1. mai 2019 er det gjeve eit tillegg på 1,35 pst. på hovudlønstabellen frå og med lønstrinn 19 til og med lønstrinn 46. Frå og med lønstrinn 47 til og med lønstrinn 63 er det gjeve eit tillegg på 1,55 pst., og frå og med lønstrinn 64 til og med lønstrinn 101 er det gjeve eit tillegg på 1,35 pst. Utforminga av tillegga sikrar ein likelønsprofil.

Med verknad frå 1. juli 2019 skal det førast lokale forhandlingar innanfor ei økonomisk ramme på 1,24 pst. per dato av lønsmassen.

Økonomisk profil i Riksmeklaren sitt forslag til Akademikerne

Med verknad frå 1. mai 2019 skal det førast lokale forhandlingar innanfor ei økonomisk ramme på 2,15 pst. per dato av lønsmassen.

Anna

I avtala med Akademikerne foreslår Riksmeklaren at heile den disponible økonomiske ramma blir avsett til lokale forhandlingar. I avtala med LO Stat, Unio og YS Stat er det lagt til grunn at 40 pst. av den disponible økonomiske ramma blir avsett til lokale forhandlingar.

Riksmeklaren sine forslag inneber at partane på dei einskilde verksemdene får råderett over ei monaleg avsetjing til lokale forhandlingar.

1.2.2 Lønsregulering mv. for embetsmenn og statstilsette som ikkje blir dekte av hovudtariffavtalene

Kommunal- og moderniseringsdepartementet føreset at lønsreguleringa frå 1. mai 2019 mv. blir gjord gjeldande for alle embetsmenn og statstilsette, også dei som ikkje blir dekte av hovudtariffavtalene.

Kommunal- og moderniseringsdepartementet ber om fullmakt til å gjere avtalene mellom staten og LO Stat, Unio og YS Stat gjeldande for arbeidstakarar som ikkje er medlemmer av organisasjonar med forhandlingsrett, og som difor ikkje direkte blir omfatta av dei avtalene som er inngåtte.

Embetsmenn og statstilsette i stillingar som er tekne ut av hovudtariffavtalene, får løns- og arbeidsvilkår administrativt fastsett i kontrakt.

Uorganiserte skal med bakgrunn i lønspolitikken i dei einskilde verksemdene sikrast lønsutvikling på lik linje med dei organiserte arbeidstakarane, og det er arbeidsgjevar som har ansvar for å vareta dette.

1.3 Endringar i statsbudsjettet for 2019

Kap. 2315 Lønsregulering for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet

Post 1 Driftsutgifter

Samla bruttoutgifter ved lønsreguleringa for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet per 1. mai 2019 er for perioden 1. mai–31. desember 2019 rekna ut til 1 864 mill. kroner.

Overslaget omfattar alle tilsette som går inn under hovudtariffavtalene i staten. Meirutgifter som følgje av auka satsar for overtid og arbeidsgjevaravgift er medrekna. Vidare er meirutgifter til pensjonspremiebetaling medrekna.

Meirutgifter i samband med lønsreguleringane for forvaltningsorgan med særskilde fullmakter og forvaltningsbedrifter blir dekte innanfor budsjetta til verksemdene.

Verksemder med arbeidstakarar som får løn administrativt fastsett i kontrakt, må sjølve dekkje meirutgifta av lønsregulering innanfor eksisterande budsjett.

Etter fråtrekk av det ovanfor nemnde er meirutgiftene rekna til 1 398 mill. kroner.

Kap. 502 Tariffavtalte avsettingar

Post 71 Opplæring og utvikling av tillitsvalde

Departementet foreslår i proposisjonen at tilskotet blir auka med 4,4 mill. kroner.

Kap. 2309 Tilfeldige utgifter

Post 1 Driftsutgifter

Det er avsett midlar til dekning av meirutgiftene ved lønsregulering for arbeidstakarar i det statlege tariffområdet mv. Løyvinga under kap. 2309 Tilfeldige utgifter vil bli redusert i samband med proposisjonen om ny saldering av statsbudsjettet 2019 til hausten.

Neste kapittel